We hebben allemaal wel eens te maken met kleine of grote tegenslagen. En iedereen gaat hier anders mee om. Sommigen ervaren stress en een gevoel van onrechtvaardigheid of machteloosheid. Terwijl anderen juist wel grip op de situatie krijgen. Dit heeft te maken met je mentale veerkracht. Maar wat is mentale veerkracht? En hoe vergroot je deze?
Mentale veerkracht?
Mentaal veerkrachtige medewerkers herstellen makkelijk van een tegenslag of stress. Je kunt je veerkracht letterlijk vergelijken met een springveer: komt er gewicht op, dan buigt de veer mee en krachtig terug. Is het gewicht te zwaar, dan kost het veel meer moeite om terug te veren of de veer blijft zelfs ingedrukt.
Veerkrachtige mensen hebben drie kenmerken die helpen:
- Controle: zij hebben het gevoel invloed te hebben op gebeurtenissen.
- Commitment: zij verbinden zich aan een doel en doen hun best dit te bereiken.
- Challenge: zij zien een situatie als een uitdaging en bedenken hoe zij hiermee het best kunnen omgaan.
Hoe kom je in een ‘flow’?
In je werk is mentale veerkracht de interactie tussen jou en je werkomgeving. Als je ‘in je kracht staat’ en optimaal functioneert, spreken we over ‘flow’. Flow ontstaat, volgens psycholoog Csikszentmihalyi ‘als onze gevoelens, intenties en gedachten op één lijn zitten’. Goed om te weten: volgens Csikszentmihalyi is een flow-beleving makkelijk te bereiken wanneer je:
- een duidelijk doel hebt;
- de uitdaging groot is;
- vaardigheden in overeenstemming zijn;
- een beroep doet op je creativiteit;
- meteen feedback krijgt: het klopt, het lukt, het komt dichterbij.
Vergroten weerbaarheid
Mentale veerkracht kan een burn-out voorkomen. Bewezen is dat wanneer je over voldoende persoonlijke en werkgebonden hulpbronnen (zoals steun vanuit je omgeving en je werkgever) beschikt, je meer energie hebt en meer positieve emoties ervaart. Met andere woorden: je raakt eerder bevlogen. Wanneer je hoge werkdruk voelt of een slechte werksfeer ervaart, heb je minder energie en meer negatieve emoties. Je voelt je minder betrokken bij het werk en loopt daardoor meer risico op een burn-out of het ontwikkelen van depressieve klachten.
Om goed te leren omgaan met tegenslagen is het belangrijk om eerst inzicht te krijgen wat de tegenslag nou precies inhoudt. Als je je zorgen maakt ga je vaak piekeren. Dat is de verkeerde kant op fantaseren: het leidt helemaal nergens toe. Je piekergedachtes komen zelden uit.
Omgaan met tegenslagen betekent dat je eerst eens stil staat. Als je de weg kwijt bent in een bepaalde stad en je je telefoon wilt gebruiken om te kijken waar je bent, sta je ook vaak stil. Zo ook bij tegenslagen. Breng de situatie in kaart. Dit betekent dat je heel objectief kijkt naar wat er nu echt aan de hand is.
Voordeel tegenslagen
De andere kant op piekeren: het positieve van een situatie inzien. Hoewel je onrust ervaart wanneer de veiligheid onder onze voeten lijkt te verdwijnen, leveren (schijnbare) tegenslagen vaak ook wat moois op. Het is de kunst dit in te zien. Een tegenslag is zelden voor altijd. Relativeer je emoties en bouw aan een sterke mentale en fysieke veerkracht zodat je beter omgaat met tegenslagen.
